Μελέτες έχουν από καιρό υποδείξει ότι η ωκυτοκίνη- μια ορμόνη που μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως νευροδιαβιβαστής – ρυθμίζει την κοινωνική συμπεριφορά (ενσυναίσθηση, εμπιστοσύνη και η σύνδεση, και κοινώς περιγράφεται ως «ορμόνη αγάπης».
Παρ’ όλ΄ αυτά την ίδια στιγμή φαίνεται να παίζει ρόλο και στην αντικοινωνική συμπεριφορά, καθώς και στα συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένων της μειωμένης συνεργασίας, της ζήλειας και του άγχους. Είναι παράξενο πως η ωκυτοκίνη μπορεί να παίξει και τους δύο αυτούς ρόλους που είναι εντελώς αντίθετοι μεταξύ τους.
Ενώ η μεγαλύτερη ποσότητα ωκυτοκίνης παράγεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου (υποθάλαμος), φαίνεται πως η ωκυτοκίνη παράγεται και σε μία άλλη περιοχή του εγκεφάλου, που είναι γνωστή ως αμυγδαλοειδής πυρήνας κλίνης του stria terminalis ή BNST. Το BNST είναι γνωστό για τον ρόλο του στην απόκριση στο άγχος και μπορεί να διαδραματίσει βασικό ρόλο σε ψυχιατρικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη, ο εθισμός και το άγχος.
Τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν αυτήν την εβδομάδα στο Proceedings of the National Academy of Sciences U.S., δείχνουν ότι η ωκυτοκίνη που παράγεται στο BNST αύξησε το άγχος και προκάλεσε συμπεριφορές κοινωνικού άγχους σε ποντίκια. Αυτό μπορεί να δώσει μια εξήγηση για το γιατί η ωκυτοκίνη μπορεί μερικές φορές να έχει επιπτώσεις αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Οι συγγραφείς είναι η Natalia Duque-Wilckens, πρώην δρ. Ερευνήτρια στο UC Davis, η οποία είναι τώρα στο Michigan State University και ο Brian Trainor, Καθηγητής Ψυχολογίας και Διευθυντής του Behavioral Neuroendocrinology Lab στο UC Davis.
“Πριν από αυτήν τη μελέτη, γνωρίζαμε ότι το άγχος πολλαπλασίαζε τη δραστηριότητα των νευρώνων που βρίσκονται στο BNST και παράγουν ωκυτοκίνη, αλλά δεν ξέραμε αν θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά. Τα πειράματά μας δείχνουν ότι η παραγωγή ωκυτοκίνης στο BNST είναι απαραίτητη για το κοινωνική αγχωτική συμπεριφορά όπως αποδείχθηκε από τις δοκιμασίας σε Καλιφορνέζικα ποντίκια, δήλωσε ο Duque-Wilckens.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να το δείξουν χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο που ονομάζεται morpholino-oligos, το οποίο, όταν εγχέεται απευθείας στο BNST, εμποδίζει την παραγωγή ωκυτοκίνης σε αυτήν την περιοχή. Είναι ενδιαφέρον ότι, ενώ οι νευρώνες ωκυτοκίνης στο BNST είναι παρόντες σε άνδρες και γυναίκες, προηγούμενες μελέτες από αυτήν την ομάδα έδειξαν ότι το κοινωνικό στρες έχει ισχυρότερες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε αυτούς τους νευρώνες στις γυναίκες. Αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί οι διαταραχές κοινωνικού άγχους είναι συχνότερες και πιο σοβαρές στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες.
Η μελέτη, που έδειξε περαιτέρω ότι οι νευρώνες που παράγουν ωκυτοκίνη στο BNST συνδέονται με περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη συμπεριφορά που σχετίζεται με το άγχος, επιτεύχθηκε χρησιμοποιώντας έναν ιό για να εκδηλώσει ένα φθορίζον μόριο σε νευρώνες ωκυτοκίνης.
“Τα αποτελέσματα είναι συναρπαστικά επειδή παρέχουν μια πιθανή εξήγηση για το γιατί η ωκυτοκίνη αυξάνει μερικές φορές το άγχος στους ανθρώπους. Η συντριπτική πλειονότητα των προηγούμενων εργασιών έχει επικεντρωθεί στους νευρικούς μηχανισμούς που διέπουν τις επιπτώσεις της ωκυτοκίνης που μειώνουν το άγχος”, δήλωσε ο Trainor. Συμπλήρωσε επίσης: “Εάν συνδυαστεί με περαιτέρω μελέτες για το πώς το άγχος συνδέεται με τα εγκεφαλικά κυκλώματα στον άνθρωπο, αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να μας δώσουν μια καλύτερη κατανόηση των συνθηκών της ωκυτοκίνης και πότε θα μπορούσε να είναι ευεργετική ή επιβλαβής για τη θεραπεία του άγχους.”
Σε μελλοντικές μελέτες, οι ερευνητές θα προσπαθήσουν να καταλάβουν πώς αυτοί οι νευρώνες ενεργοποιούνται ως απάντηση στο στρες και γιατί αυτό το αποτέλεσμα είναι μακροχρόνιο στις γυναίκες, με τελικό στόχο την εύρεση θεραπευτικών στρατηγικών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ασθενείς που πάσχουν από διαταραχή κοινωνικού άγχους.