Θυρεοειδίτιδα της λοχείας (post partum thyroiditis). Διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια της κύησης και κατά την περίοδο της λοχείας δεν είναι σπάνιες. Εχει αναγνωριστεί ως ξεχωριστό κλινικό σύνδρομο η εμφάνιση παροδικής θυρεοειδίτιδας σε λεχωίδες .
Το κλινικό αυτό σύνδρομο αποκαλείται πλέον θυρεοειδίτιδα της λοχείας και χαρακτηρίζεται από βρογχοκήλη, διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας (παροδικό υπερ- ή υποθυρεοειδισμό) και υψηλούς τίτλους αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων. Εκδηλώνεται μέσα στον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό και διαχωρίζεται κλινικά από τη ν. Graves και τον μόνιμο υποθυρεοειδισμό. Πρόκειται για αυτοάνοσο σύνδρομο με ποσοστό εμφάνισης από 1 έως 16.7%. Η μεγάλη διακύμανση στη συχνότητα εμφάνισης σε διάφορες μελέτες πιθανόν οφείλεται σε διαφορές των Εθνολογικών ομάδων, στο σχεδιασμό των μελετών, στη διάρκεια παρακολούθησης των λεχωΐδων και πιθανόν σε διάφορους ακαθόριστους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες.
Ανοσολογία: Υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην παρουσία αντιμικροσωμιακών αντισωμάτων στον ορό και ενεργού θυρεοειδίτιδας λοχείας. Η αιτιολογία της νόσου δεν έχει διευκρινιστεί. Αποδίδεται σε rebound φαινόμενο των κυτταρικών και χημικών μηχανισμών της ανοσίας κατά την περίοδο της λοχείας, η οποία πρακτικά διαδέχεται μία περίοδο σχετικής ανοσοκαταστολής, όπως είναι η κύηση. Αντιμικροσωμιακά αντισώματα που ανήκουν στις υποκλάσεις ΙgG1 και ΙgG3 μπορούν να προκαλέσουν σύνδεση του συμπληρώματος. Σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα λοχείας έχει βρεθεί αυξημένη δραστικότητα των κατα¬σταλτικών Ts – λεμφοκυττάρων. Πάντως δεν έχουν βρεθεί ποσοτικές διαφορές των κυκλοφορούντων υποπληθυσμών των Τα – λεμφοκυττάρων στο περιφερικό αίμα μεταξύ γυναικών με θυρεοειδίτιδα λοχείας και ευθυρεοειδικών φυσιολογικών λεχωΐδων.
Ανοσοπαθολογία: Βιοψίες του θυρεοειδή σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα λοχείας δείχνουν διηθήσεις από λεμφοκύτταρα, πλασματοκύτταρα και λίγα πολυμορφοπύρηνα, εικόνα που μοιάζει με Θ.Η..
Υπερηχοτομογραφικά έχει βρεθεί αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδή αδένα μέχρι και 35% σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα λοχείας, καθώς επίσης και μέχρι 25% σε γυναίκες με θετικά αντιμικροσωμιακά αντισώματα, οι οποίες δεν εμφανίζουν θυρεοειδίτιδα λοχείας.
Κλινική εικόνα: Η νόσος χαρακτηρίζεται από ευρύ φάσμα κλινικής έκφρασης. Πρακτικά αναγνωρίζονται τρεις φάσεις η υπερθυρεοειδική, η υποθυρεοειδική και μία τρίτη φάση στην οποία ο υπερθυρεοειδισμός ακολουθείται από υποθυρεοειδισμό. Αρχικά εκδηλώνεται η υπερθυρεοειδική φάση 2-4 μήνες μετά τον τοκετό που χαρακτηρίζεται από απότομη έναρξη και μικρή διάρκεια. Παρατηρείται καταστροφή του αδένα και απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών. Η απουσία αντιμικροσωμιακών αντισωμάτων και η χαμηλή πρόσληψη ραδιοφαρμάκου στο σπινθηρογράφημα επιτρέπουν την εύκολη διαφορική διάγνωση από τη ν. Graves. Διαφέρει, επίσης, από την υποξεία θυρεοειδίτιδα, γιατί δεν παρατηρείται επώδυνη διόγκωση του θυρεοειδή, λευκοκυττάρωση ή αυξημένη ΤΚΕ. Τα κλινικά συμπτώματα αυτής της φάσης είναι ήπια και συχνά δεν αξιολογούνται γιατί είναι δυνατόν να αποδοθούν στο έντονο stress της μητέρας από την απόκτηση του παιδιού.
Κατά την υποθυρεοειδική φάση, 4-8 μήνες μετά τον τοκετό, η κλινική συμπτωματολογία είναι συνήθως ήπια. Μπορεί να εμφανιστούν σημεία υποθυ-ρεοειδισμού, όπως ελαττωμένη δραστηριότητα, ξηρό δέρμα, τραχιά μαλλιά, βραδυψυχισμός, αδυναμία συγκέντρωσης, εύκολη κόπωση, αίσθημα ψύχους και μελαγχολία, που συχνά αποδίδονται σε ψύχωση της λοχείας. Περισσότερο από 50% των γυναικών με θυρεοειδίτιδα λοχείας και ύπαρξη θετικών αντιμικροσωμιακών αντισωμάτων έχουν σημαντική καταθλιπτική σημειολογία, όπως προκύπτει από τη συμπλήρωση ειδικών ψυχιατρικών ερωτηματολογίων. Κατά την κλινική εξέταση ψηλαφάτε μικρή βρογχοκήλη στον μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, ενώ απουσιάζουν χαρακτηριστικά ο πόνος και η τάση στην περιοχή του θυρεοειδή αδένα. Από μια εργασία του Gerstein βρέθηκε άμεση σχέση στην παρουσία βρογχοκήλης κατά τη διάρκεια της κύησης και μετά τον τοκετό, με την εμφάνιση θυρεοειδίτιδας λοχείας.
Πρόγνωση: Είναι αξιοσημείωτο πως ποσοστό 25-30% των γυναικών που θα εμφανίσει παροδικά υποθυρεοειδική φάση κατά την πορεία της θυρεοειδίτιδας λοχείας, θα μεταπέσει σε μόνιμο υποθυρεοειδισμό. Από μια εργασία που έγινε στην Ιαπωνία βρέθηκε ότι το 17% των γυναικών με θυρεοειδίτιδα λοχείας εμφάνισαν υποθυρεοειδισμό 5-16 χρόνια αργότερα, ενώ από άλλες εργα¬σίες βρέθηκε ότι το 23% παρουσίασαν υποθυρεοειδισμό 2-4 χρόνια αργότερα. Επιπλέον, σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα λοχείας μία δεύτερη εγκυμοσύνη οδηγεί συνήθως σε υποτροπή της νόσου. Η θυρεοειδίτιδα λοχείας έχει αναφερθεί πως είναι συχνότερη σε γυναίκες που γέννησαν θήλεα βρέφη και σε καπνίστριες, αλλά τα ευρήματα αυτά δεν έχουν τεκμηριωθεί.
Συνοδά νοσήματα: Έχει αναφερθεί συνύπαρξη με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης.